بهترین امت

قرآن خطاب به مسلمانان مى‌‏فرماید، «شما بهترین امتى هستید که بر مردم ظاهر شده‏‌اید؛ به شرط آن‌که امر‌به‌معروف و نهى‌ازمنکر کنید.»₍₁₁₎

اولین وظیفه‌ی پیامبر اسلام

 مسأله امر به معروف از همان روزهاى اول بعثت در مکّه مورد عنایت اسلام بوده است.

مراقب تخریب چهره‌ی امر به معروف و نهی از منکر باشیم

حضرت امام در 1371/04/22 فرمودند:

به من نامه مینویسند؛ بعضی هم تلفن میکنند و میگویند: «مانهی از منکر میکنیم. اما مأمورین رسمی، طرف ما را نمیگیرند. طرف مقابل را میگیرند!» من عرض میکنم که مأمورین رسمی - چه مأمورین انتظامی و چه مأمورین قضایی - حق ندارند از مجرم دفاع کنند. باید از آمر و ناهی شرعی دفاع کنند. همه دستگاه حکومت ماباید از آمربه معروف و ناهی از منکر دفاع کند. این، وظیفه است. اگر کسی نماز بخواند و کس دیگری به نمازگزار حمله کند، دستگاههای ما از کدامیک باید دفاع کنند؟ از نمازگزار یااز آن کسی که سجّاده رااز زیر پای نمازگزار میکشد؟ امر به معروف و نهی از منکر نیز همین‌طور است. امر به معروف هم مثل نماز، واجب است. در نهج‌البلاغه میفرماید: «و ما اعمال البّر کلها و الجهاد فی سبیل‌اللَّه عند الامر بالمعروف و النّهی عن المنکر الا کنفثة فی بحر لجّی.»(۳) یعنی امر به معروف ونهی از منکر، در مقیاس وسیع و عمومی خود، حتی از جهاد بالاتراست؛ چون پایه دین رامحکم میکند. اساس جهاد راامربه معروف ونهیازمنکراستوار میکند. مگر مأمورین و مسؤولین ما میتوانند آمربه معروف وناهی از منکر را بادیگران مساوی قرار دهند؛ چه رسد به این‌که نقطه مقابل‌او را تأیید کنند!؟ البته جوان حزب‌اللّهی هم باید باهوش باشد. باید چشمهایش رابازکند و نگذارد کسی در صفوف او رخنه کند و به‌نام امر به معروف ونهی‌ازمنکر، فسادی ایجاد نماید که چهره حزب‌اللَّه را خراب کند. باید مواظب باشید. این، به عهده خودتان است. من یقین دارم - و تجربه‌های این چندسال هم نشان داده - تانیروهای مؤمن وحزب‌الّلهی برای انجامِ کاری به میدان میآیند، یک عدّه عناصر بدلی و دروغین، با نام اینها در گوشه‌ای فسادی ایجاد میکنند تا ذهن مسؤولین را نسبت به نیروهای مؤمن و حزب‌الّلهی و مردمی چرکین کنند. مواظب باشید. مسأ‌له امر به معروف و نهی‌از‌منکر، مثل مسأ‌له نماز است. یادگرفتنی است. باید بروید یاد بگیرید. مسأله دارد که کجا و چگونه باید امر به معروف ونهیاز منکر کرد؟ البته من عرض میکنم - قبلاً هم گفته‌ام - در جامعه‌اسلامی، تکلیف عامه مردم، امربه معروف ونهیاز منکر با لسان است؛ با زبان. اگر کار به برخورد بکشد، آن دیگر تکلیف مسؤولین است. آنها باید وارد شوند. اما امر به معروف و نهی از منکر زبانی، مهمتر است. عاملی که جامعه رااصلاح میکند، همین نهی از منکر زبانی است. به آن آدم بدکار، به آن آدم خلافکار، به آن آدمی که اشاعه فحشا میکند، به آن آدمی که میخواهد قبح گناه را از جامعه ببرد، مردم باید بگویند. ده‌نفر، صدنفر، هزارنفر! افکارعمومی روی وجود و ذهن او باید سنگینی کند. این، شکننده‌ترین چیزهاست. همین نیروهای مؤمن و بسیجی و حزب‌الّلهی؛ یعنی همین عامه مردم مؤمن؛ یعنی همین اکثریّت عظیم کشور عزیز ما؛ همینهایی که جنگ را اداره کردند؛ همینهایی که از اوّل انقلاب تا به حال با همه حوادث مقابله کردند، در این مورد مهمترین نقش را میتوانند داشته باشند. همین نیروهای مردمی، که اگر نبودند - این بسیج اگر نبود، این نیروی عظیم حزب اللَّه اگر نبود - در جنگ هم شکست میخوردیم؛ در مقابل دشمنان گوناگون هم دراین چندسال شکست میخوردیم و آسیب‌پذیر بودیم. کارخانه ما را میخواستند به تعطیلی بکشانند؛ نیروی حزب‌الّلهی از داخل کارخانه میزد به سینه‌شان. مزرعه ما را در اوایل انقلاب میخواستند آتش بزنند؛ نیروی حزب‌الّلهی از همان وسط بیابانها و روستاها و مزارع، میزد توی دهانشان. خیابانها را میخواستند به اغتشاش بکشند؛ نیروی حزب‌الّلهی میآمد سینه سپرمیکرد و در مقابلشان میایستاد. جنگ هم که معلوم است! این، آن نیروی اصلی کشوراست. نظام اسلامی متّکی به این نیروست. اگر مردم؛ یعنی همین نیروهایمؤمن و حزب‌اللّهی، با نظام باشند، با دولت باشند - که هستند بحمداللَّه - اگراین نیروی عظیم و این نیروی بزرگ شکست ناپذیر مردمی در کنار مسؤولین و پشت سر مسؤولین باشد - که بحمداللَّه هست هیچ قدرتی نمیتواند با جمهوریاسلامی مقابله کند.

مأموریت جوان مؤمن انقلابی برای پیشرفت کشور

  ۱. با «تقویت ارتباط با خدا» بر محیط خود اثر بگذارید نه با «سیاسی‌کاری»

  ۲. امر به معروف و نهی از منکر را ترک نکنید.
شاید نقطه‌ی تلاقی «ایمان به اسلام» و «انقلابی بودن» جوان، امر واجب، اما فراموش‌شده و مهجور «امر به معروف و نهی از منکر» باشد. رهبر انقلاب در این خصوص فرموده‌اند:
«دشمن از راه اشاعه‌ی فرهنگ غلط -فرهنگ فساد و فحشا- سعی می‌کند جوان‌های ما را از ما بگیرد. کاری که دشمن از لحاظ فرهنگی می‌کند، یک «تهاجم‌ فرهنگی»، بلکه باید گفت یک «شبیخون فرهنگی»، یک «غارت فرهنگی» و یک «قتل عام فرهنگی» است. امروز دشمن این کار را با ما می‌کند. چه کسی می‌تواند ازاین فضیلت‌ها دفاع کند؟ آن جوان مؤمنی که دل به دنیا نبسته، دل به منافع شخصی نبسته و می‌تواند بایستد و از فضیلت‌ها دفاع کند. کسی که خودش آلوده و گرفتار است که نمی‌تواند از فضیلت‌ها دفاع کند! این جوان بااخلاص می‌تواند دفاع کند. این جوان، از انقلاب، از اسلام، از فضایل و ارزش‌های اسلامی می‌تواند دفاع کند. لذا، چندی پیش گفتم: «همه امر به معروف و نهی از منکر کنند.» الآن هم عرض می‌کنم: نهی از منکر کنید. این واجب است. این مسئولیت شرعی شماست. امروز مسئولیت انقلابی و سیاسی شما هم هست.»^۱

  ۳. تاریخ معاصر را بخوانید.
  ۴. کار فرهنگی را گسترش بدهید.
  ۵. نظام سلطه را تحلیل کنید.
  ۶. با مشکلات بسازید.
  ۷. به هیچ کس ظلم نکنید.
  ۸. پرچم گفتمان عدالت‌خواهی را بالا نگهدارید.
  ۹. زودرنجی ممنوع!
 ۱۰. با معنویات بنیه‌ی دینی و انقلابی خود را قوی کنید.
 ۱۱. بت‌های علوم انسانی را پرستش نکنید.
 ۱۲. با هم دوست و رفیق باشید.

----------------------------------------------

۱. بیانات رهبر انقلاب در جلسه‌ی پرسش و پاسخ دانشگاه تهران، ۱۳۷۷/۲/۲۲

۲. منبع

امر به معروف و نهی از منکر فطری است

تمام پدران و مادران در طول تاریخ، فرزندان خود را به کارهایى واداشته و از کارهایى نهى کرده‏‌اند بنابراین، مسأله امر و نهى و تشویق و هشدار، ریشه در درون هر انسانى دارد و مربوط به زمان و مکان و یا نژاد و منطقه خاصّى نمى‌شود.هر مسأله‌‏اى این‌گونه فراگیر باشد، نشانه از فطرى بودن آن دارد.
عکس العمل حیوانات در برابر خطرها
مسأله هشدار و اخطار و یا فریاد در برابر خطرها و انحراف‌ها، مخصوص انسان‌ها نیست. در قرآن مى‏‌خوانیم: همین که مورچه‏‌اى دید حضرت سلیمان با لشکرش در حرکتند، فریاد زد و به سایر مورچگان گفت: به لانه‏‌هاى خود بروید تا پایمال آنان نشوید.(6)
و همین که هدهد در پرواز خود از فضاى کشور سبا متوجه انحراف مردم شد و دریافت که مردم خورشید پرستند، نزد حضرت سلیمان آمد و با ناله خود، از این انحراف شکایت کرد.(7)
بنابراین، فریاد در برابر انحراف و دلسوزى براى دیگران، نه تنها مسأله‏‌اى فطرى براى انسان‌هاست، بلکه ریشه غریزى در حیوانات دارد؛ لذا اگر گفته شود که انسانِ بى‌تفاوت از حیوان پست‌تر است، سخن گزافى نباشد، البته مسئولیت همه مردم نسبت به امر به معروف و نهى از منکر یک‌سان نیست؛ بلکه وظیفه علما و دولت‌مردان از دیگران بیشتر است.(8)
ریشه عقلى
امر به معروف و نهى از منکر یک ضرورت عقلى است. این مسأله بقدرى روشن است که نگرانم اگر توضیحى داده شود، هم‌چون ابرى جلوى خورشید، از شفافیت آن بکاهد.
کدام عاقل است که سکوت در مقابل خطر و انحراف راپسندیده و آن را محکوم نکند؟
کدام عقل است که راهنمایى، دلسوزى، تشویق به کار خیر و جلوگیرى از مفاسد را لازم نداند؟
از آنجا که دین اسلام مطابق با عقل و فطرت است، مى‌‏توان گفت که تمام آیات و روایاتِ امر به معروف و نهى از منکر، ما را به همین قضاوتِ روشن عقل ارشاد مى‌‏کند.

-------------------------------------------------------------

6) حَتّى‏ اِذا اَتَوْا عَلى‏ وادِ النَّمْلِ قالَتْ نَمْلَةٌ یا اَیُّها النَّمْلُ اُدْخُلُوا مَساکِنَکُم لایَحْطِمَنَّکُم سُلَیمانُ و جُنُودُه و هُم لایَشْعُرونَ. نمل / 18.
7) وَجَدْتُها و قَومَها یَسجُدُونَ لِلشَّمْسِ مِن دُونِ اللّه ...نمل/24.
8) لَولا یَنْهاهُمُ الرَّبّانیُّونَ و الاَحْبارُ عَن قَولِهِمُ اْلاِثْمَ. مائده / 63.